Schokkend: De cijfers over mensenhandel in Amsterdam
"Iedere dag worden er in Amsterdam 400 vrouwen commercieel verkracht", dat zijn de woorden van burgemeester Eberhard van der Laan die hij gebruikt om Project 1012 te verdedigen. Project 1012 heeft als doel het aantal raambordelen op de Wallen met 40% te reduceren. Het cijfer dat hij gebruikt is echter gebaseerd op alle sekswerkers in Amsterdam, en dus niet alleen de sekswerkers op de Wallen. In totaal zijn er naar schatting zo'n 4000 sekswerkers in Amsterdam, waarvan zo'n 600 op de Wallen zelf werken, dus een klein deel van zo'n 15% van het totaal. Hij gebruikt een onderzoek gedaan onder 94 sekswerkers van 5 jaar terug, waarin 9 vrouwen aangaven gedwongen te werken (resulterend in 10% van het totaal), en beweerde daar vervolgens mee dat 400 vrouwen gedwongen in de prostitutie in Amsterdam werken. Kortom, hij verdedigd zijn project wat betrekking heeft op 600 vrouwen, door een schimmige rekenformule los te laten op het totaal van 4000 sekswerkers, om op die manier het aantal slachtoffers zo hoog mogelijk te krijgen om zijn Project 1012 te rechtvaardigen.

Wat de burgemeester echter achterwege laat, zijn de officiële cijfers van mensenhandel in de prostitutie die ieder jaar gepresenteerd worden. Want volgens de officiële telling waren er vorig jaar 38 vermoedelijke slachtoffers van mensenhandel in de Amsterdamse seksindustrie, en niet 400 zoals de burgemeester beweert. Deze cijfers zijn niet zomaar afkomstig van een kleinschalig onderzoek onder nog minder dan 100 sekswerkers, zoals het onderzoek wat de burgemeester gebruikt om zijn valse beweringen mee te doen. Maar deze cijfers zijn afkomstig van alle officiële autoriteiten en organisaties op het gebied van mensenhandel in Nederland. Deze cijfers worden ieder jaar verzameld door CoMensha, de officiële organisatie in Nederland die alle data verzameld over mensenhandel, die daar ieder jaar een rapport van uit brengt.

Autoriteiten die hun meldingen doorsturen aan CoMensha zijn de officiële autoriteiten zoals de politie, de KMar, het Openbaar Ministerie, alsmede vele anti-mensenhandel organisaties en opvangplekken voor slachtoffers. En om de drempel te verlagen om dingen te melden, is er geen enkel bewijs voor nodig dat iemand slachtoffer zou zijn, alleen een (gering) vermoeden is genoeg om een 'vermoedelijk' slachtoffer te melden voor autoriteiten en organisaties. Dit maakt het dan ook makkelijker voor CoMensha om een compleet beeld te krijgen over alle mogelijke slachtoffers, en niet alleen degene die durven toe te geven dat ze slachtoffer zijn, maar dus ook de mensen waar men alleen vermoedens van heeft. Kortom, deze cijfers bevatten zowel echte slachtoffers, alsmede de meest geringe vermoedens.

De 38 vermoedelijke slachtoffers zijn slechts een kleine fractie van het totaal aantal sekswerkers in Amsterdam. Sterker nog, 38 slachtoffers zouden nog minder dan 1% van alle sekswerkers in Amsterdam zijn, ondanks het feit dat ieder slachtoffer er 1 teveel zou zijn. Ook het jaar daarvoor, in 2013, kwam het aantal vermoedelijke slachtoffers nog niet eens in de buurt van de 400 die de burgemeester beweerde. In 2013 werden er in totaal 48 vermoedelijke slachtoffers van mensenhandel in de Amsterdam prostitutie sector vermeld.

Nu kun je je af vragen of deze cijfers wel betrouwbaar zijn, maar aan de andere kant, waarom zouden ze dat niet zijn? Ze komen immers van o.a. de politie, het OM, anti-mensenhandel organisaties. Allemaal organisaties en autoriteiten die in het verleden veel hogere percentages hebben geroepen, gebaseerd op gebakken lucht. Zo beweerde een rapport van de politie bijvoorbeeld ooit eens dat het 50 tot 90% zou zijn, maar dit was alleen gebaseerd op het nattevingerwerk van 6 agenten, en niet op enig onderzoek of individuele gevallen of zaken. En bovendien, als die bewering terecht zou zijn, waar blijven dan al die meldingen, als men niet eens meer dan 50 vermoedens per jaar kan vinden, terwijl zij beweren dat het 50% van alle sekswerkers zouden moeten zijn?

Zelfs al zouden alle vermoedelijke slachtoffers in Amsterdam alleen maar van de Wallen afkomstig zijn, dan is het nog steeds slechts 6% in 2014 en 8% in 2013. Maar dat is ervan uitgaande dat alle 38 vermoedelijke slachtoffers allemaal gewerkt zouden hebben op de Wallen. Dat is erg onwaarschijnlijk, aangezien bijvoorbeeld 2 van deze 38 slachtoffers man waren, terwijl er geen mannen op de Wallen werken. En 4 waren minderjarig, terwijl de politie al herhaaldelijk heeft bevestigd dat minderjarigen al jaren niet meer voorkomen op de Wallen. Ik heb zelfs van goed ingelichte bronnen begrepen dat het aantal vermoedelijke slachtoffers op de Wallen afgelopen jaar slechts 6 of 7 stuks waren.

Je zou natuurlijk kunnen denken dat de politie wellicht niet alles bij kan houden, maar ook dat is twijfelachtig. Sterker nog, in 2013 werden raamprostituees alleen al 2535 keer gecontroleerd. Dat terwijl er maar 400 ramen zijn in Amsterdam, wat betekent dat ieder raam minstens 6 keer per jaar wordt gecontroleerd, gemiddeld iedere 2 maanden dus. Die 6 keer per jaar is overigens ook het minimum aantal keren dat raamprostitutie gecontroleerd dient te worden, volgens richtlijnen van de gemeente. En ondanks al die controles, hebben ze nog niet eens 50 sekswerkers in heel Amsterdam kunnen vinden, waarvan ze ook maar een licht vermoeden hadden dat ze wellicht slachtoffer zouden kunnen zijn.

Dit is natuurlijk een heel ander beeld dan dat de burgemeester schept over prostitutie, en in het bijzonder de Wallen. En dat komt omdat de burgemeester de sluiting van ramen, en Project 1012 in zijn geheeld, als 'crime fighting' project probeert te verkopen, terwijl het in realiteit niets meer is dan een vastgoedproject waarvan de sekswerkers het slachtoffer worden. Immers, als het grote publiek en de journalisten er achter zouden komen dat Project 1012 niets meer is dan een vastgoedproject, die gemeente ambtenaren rijk maakt, terwijl kwetsbare vrouwen zonder pardon zonder werk op straat komen staan, zou dit kunnen leiden tot hevig protest. Immers beweert de burgemeester prostituees te redden, en niet het verder in gevaar te brengen, zoals dat in werkelijkheid het geval is. Maar de burgemeester moet zijn vastgoedproject kunnen rechtvaardigen, en dus komt hij met loze beweringen van gedwongen prostitutie, waarbij hij verzonnen getallen gebruikt om het grote publiek en de media te misleiden.

Toen ik met 200 van mijn collega's gingen demonstreren tegen de sluitingen van onze ramen, en we eisten dat er ook meer ramen weer geopend werden, vertelde hij ons dat we hem moesten vertrouwen en dat er minder ramen gesloten zouden gaan worden. Het eerste wat hij echter deed na de demonstratie, was 18 ramen sluiten die niet gepland stonden om gesloten te worden. Dat is dus niet minder sluiten, maar juist méér, aangezien de rest nog steeds gewoon gepland staat om gesloten te worden. Ondertussen bleef de burgemeester op zoek naar een investeerder voor zijn project op prostitutiepanden op te kopen, aangezien de gemeenteraad geen extra geld hiervoor meer beschikbaar wou stellen.

Uiteindelijk vond hij Syntrus Achmea bereid om te investeren in Project 1012. Maar Syntrus Achmea zou alleen investeren als ze elders in de stad een ander groot vastgoedproject mochten starten. Of was het toch andersom? Dat de burgemeester Syntrus Achmea een vastgoedproject weigerde, indien ze niet mee zouden doen met Project 1012? Kortom, de burgemeester chanteerde Syntrus Achmea om mee te doen met Project 1012, terwijl hun interesse eigenlijk lag in een ander vastgoedproject elders in de stad. Maar de burgemeester was haastig op zoek naar een investeerder voor dit desastreuze project, dus had hij weinig keus of anders zou hij Project 1012 niet meer af kunnen ronden.

Een investeerder op deze manier dwingen om te investeren is overigens niet volgens de regels. Het gaat zelfs tegen alle bestuurlijke regels in. Maar de gemeenteraad heeft niet de ballen om de burgemeester hier op aan te vallen. Zij zijn te druk bezig hun eigen gezicht te redden, terwijl de burgemeester op agressieve wijze Project 1012 af probeert te ronden voordat zijn tijd als burgemeester er volgend jaar op zit. Ondertussen blijft hij bezit dit project verkopen met allerlei valse voorwendselen, waarbij hij de daadwerkelijke feiten achterwege laat, zoals het feit dat het afgelopen jaar om 38 vermoedelijke slachtoffers ging en niet 400 zoals hij beweert!

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer
Gedwongen prostituee 'blij' met haar werk in de prostitutie
Kennen jullie nog Svetlina van de TV show van 'Jojanneke in de Prostitutie'? Dat Bulgaarse meisje dat gedwongen werd door een pooier om tegen haar wil in de prostitutie te werken? Weten jullie nog hoe vreselijk ze het vond om dat werk te doen, toen ze vertelde hoe vernederend het was, en toen ze het werk 'haar lichaam verkopen' noemde? Het beeld wat we van Svetlina kregen was duidelijk, een meisje dat nooit de prostitutie in zou willen gaan, werd op brute wijze door een pooier gedwongen om dit werk te doen. De vraag kwam op of prostitutie wel een keuze kon zijn of niet. Gelukkig melde Jojanneke ons dat Svetlina 'achter de ramen stond'. God zij dank was zij nu dus bevrijd vanuit haar benarde situatie in de prostitutie, waardoor ze niet meer dit vreselijk beroep hoefde uit te voeren, toch?

Dat dacht je maar! Want dezelfde dame, Svetlina, blijkt nog altijd werkzaam te zijn op de Wallen in Amsterdam! En daarnaast blijk ze ook al eerder te hebben figureert in twee andere documentaires rond dezelfde periode, met ieder keer een iets ander verhaal. In de documentaire kwam ze nog over als een meisje dat compleet tegen haar wil in dit beroep belande waar ze niets mee te maken wilde hebben. Maar in 2012 zei ze in een documentaire van BNN nog dat ze in 2008 gedwongen begon te werken, maar dat ze inmiddels 'één van de weinigen' was die dit beroep zonder pooier deed.

En terwijl de documentaire van Jojanneke volop in productie was in de periode van 2013 en 2014, was Svetlina opnieuw te zien in een documentaire genaamd Red Light Convestations, waarin ze aangaf dat ze wel iets anders zou kunnen doen, maar het simpelweg niet wilt. Sterker nog, haar beroepskeuze lijkt niet goed te vallen bij haar moeder, maar dat weerhoudt haar er niet van de dingen te doen waar ze blij van wordt, aldus Svetlina. Ze kiest hier dus ineens heel bewust, en compleet vrijwillig voor dit beroep, ondanks de duidelijke afkeur van haar familie. Een heel ander beeld dus van wat we kregen uit de documentaire van Jojanneke.



Opeens is het niet meer het meisje die een hekel heeft aan prostitutie, zoals het beeld naar voren kwam bij de documentaire van Jojanneke, wat ze vernederend vond, en bestempelde als 'haar lichaam verkopen', maar blijkbaar doet ze het beroep nog steeds zelfs nadat ze gedwongen zou zijn geweest. En ze lijkt ook niet van plan om te stoppen met dit beroep, ondanks de afkeur van haar moeder, en ondanks het feit dat ze ook andere opties heeft, ze wilt simpelweg niets anders doen.
Het zou het gevolg kunnen zijn van de 'creatieve' montage die Jojanneke los liet op sekswerkers om hen neer te zetten als slachtoffers, en om klanten neer te zetten als de boosdoeners die zich geen moment zouden bekommeren om de dames. Maar als je gewoon kijkt naar de verschillende verhalen die Svetlina vertelt in haar diverse optredens, kun je niet alleen Jojanneke de schuld daarvan geven.

In 2012, tijdens haar optreden bij BNN, beweerde ze nog dat ze 4 jaar terug hier met een pooier heen kwam, wat dus zou betekenen dat dit in 2008 was. Terwijl ze een jaar later, in 2013, in een andere documentaire beweert dat ze twee of drie jaar geleden (dus in 2010-2011) nog op de straat zou hebben geleefd in Bulgarije. Hoe kan dezelfde persoon nu op twee plekken tegelijk zijn? Het ene moment zou ze al vanaf 2008 in Nederland zijn, en het andere moment zou ze rond 2010-2011 nog in de straten in Bulgarije hebben rond gezworven. Maar nog interessanter is het feit dat ze in de ene documentaire sekswerk bestempelt als vernederend, en ziet als 'haar lichaam verkopen', terwijl ze in een andere documentaire zichzelf ineens 'gelukkig' noemt, niet van baan wilt wisselen, en blij is met haar keuze voor dit beroep. Hoe rijm je dit met elkaar? Ze noemt daarnaast haar klanten ook aardig, grappig, en mist ze soms zelfs als ze haar klanten enige tijd niet gezien heeft.

Hoe rijm je deze dingen met elkaar, als je de TV documentaire van Jojanneke hebt gezien? In de documentaire van Jojanneke was ze nog een zielig slachtoffer, die gedwongen was tegen haar wil om in de prostitutie te werken, en schijnbaar een hekel had aan sekswerk. Terwijl in de volgende documentaire ze ineens geen moment haar baan in zou willen ruilen voor een andere baan en helemaal blij is met haar beroep achter de ramen?
Ik weet niet of dit nu ligt aan de creatieve montage van Jojanneke, maar ook het verhaal wat Svetlina zelf vertelt klopt van geen kanten. Haar tijdlijn lijkt niet te kloppen, en haar beweringen lijken elkaar tegen te spreken.

Ik weet niet of zij echt gedwongen was of niet, maar haar beweringen spreken elkaar tegen, alsmede haar sentiment ten opzichte van dit beroep. Maar als ze wel gedwongen zou zijn geweest tot prostitutie, zou dit maar één ding aantonen. Ze doet dit werk dus gewoon nog steeds, ondanks het feit dat ze slachtoffer was, en dat ze nu dus een keuze heeft. Dus na alle slechte dingen die zij heeft meegemaakt in dit beroep, verkiest ze nog altijd liever dit beroep boven ieder ander beroep, ondanks het feit dat ze op ieder moment van baan zou kunnen wisselen.

Het is een beeld dat ik herken van een Bulgaarse vriendin van mij. Zij is de enige prostituee die ik ooit ben tegen gekomen die ooit gedwongen is geweest. Ze was ooit eens gedwongen tot prostitutie, maar wist zichzelf uiteindelijk te bevrijden, en naar de politie te gaan om aangifte te doen. Vervolgens verbleef ze aan jaar in een opvanghuis, en kreeg ze een baan in een restaurant. En wat denk je? Een jaar later verliet ze het restaurant om weer in de prostitutie te gaan werken. Dus ondanks het feit dat ze nu een keuze had, koos ze wederom, net als Svetlina, voor de prostitutie. En dan hebben we het nog steeds over de vraag of vrouwen dit beroep vrijwillig doen, zelfs als ex-slachtoffers vrijwillig voor dit beroep kiezen?

Voor mij bewijst dit maar één ding. Prostitutie is een keuze, tenzij je echt gedwongen wordt om dit te doen. Maar alleen omdat je gedwongen wordt tot prostitutie, betekent niet dat je dit beroep nooit zou willen doen. Het betekent slechts dat je niet uitgebuit en gedwongen wilt worden. Dwang en uitbuiting staan dus los van prostitutie zelf. Dezelfde situatie zou namelijk ontstaan op het moment dat iemand gedwongen wordt om als au-pair te gaan werken. Mensen die gedwongen worden tot dat beroep willen niet gedwongen worden, of uitgebuit worden. Maar dat betekent niet dat ze nooit au-pair zouden willen zijn. En hetzelfde geldt voor gedwongen prostitutie. Alleen omdat iemand gedwongen wordt om in de prostitutie te werken, betekent niet dat die persoon dat werk nooit zou willen doen. Sterker nog, Svetlina en mijn Bulgaarse vriendin bewijzen dat ze dit beroep best willen doen, zolang ze maar een keuze hebben.

Ik word moe van die hele discussie of prostitutie een keuze is of niet. Alleen maar omdat sommige slachtoffers gedwongen werden tot beroep, betekent niet dat ze dit werk nooit zouden willen doen. Svetlina en mijn Bulgaarse vriendin zijn daar het levende bewijs van, net als overigens vele anderen. Prostitutie is een keuze, maar dat betekent niet dat je hoeft te accepteren dat mensen je dwingen of uitbuiten. We willen gewoon vrij zijn, om voor onszelf te werken, en niet voor een ander. Dat is iets wat van toepassing is op alle sekswerkers, gedwongen, uitgebuit of niet.

Update 22/07/2015: Dankzij een Tweet van één van mijn volgers van gisteren, kreeg ik wat meer informatie over het verhaal van Svetlina. Blijkbaar stond Svetlina ook al eerder in het magazine S-Werk van De Rode Draad. Ze was daar zelfs cover girl van het magazine.

In het interview in S-Werk wordt duidelijk dat Svetlina al werkzaam was in de prostitutie, voordat ze überhaupt ooit in contact kwam met haar pooier. Ze werd dus helemaal niet gedwongen om in de prostitutie te gaan werken.
Blijkbaar was ze een student op de kunstacademie in Bulgarije, en na ruzie met haar moeder, vertrok ze uit huis. Na eerst in een bar te hebben gewerkt, belande ze uiteindelijk in de prostitutie. Daar kwam ze haar pooier tegen die haar vertelde dat ze dit werk ook in Nederland kon doen zonder afgeperst te worden. Ze stemde er mee in, en ging in 2008 met hem mee naar Nederland om hier achter de ramen te gaan werken. Helaas begon hij haar uit te buiten, maar al na een maand wist ze hem van zich af te schudden, met behulp van een klant. Sindsdien is Svetlina werkzaam op de Wallen, zonder pooier, en compleet vrijwillig.

Het toont maar weer aan hoe Jojanneke sekswerkers probeert neer te zetten als slachtoffers, waarbij ze compleet het feit negeert dat zelfs ex-slachtoffers gewoon vrijwillig werken in de prostitutie, en het feit dat prostitutie haar eigen keuze was. Maar nog belangrijker, het bewijst dat het Svetlina haar eigen keus was om in de prostitutie te gaan werken. Niemand heeft haar dus gedwongen een beroep in te stappen wat ze niet wilde doen, ze deed dit werk allang voordat ze haar pooier ooit tegen kwam. Ze is slachtoffer van uitbuiting, maar ze is niet gedwongen geweest tot prostitutie, dat was haar eigen keuze. Jojanneke focust echter alleen maar op die ene maand dat ze slachtoffer was van uitbuiting, maar schenkt nergens de aandacht aan de overige 5+ jaar dat ze hier dit werk vrijwillig en zonder uitbuiting doet.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer

Wetsvoorstel prostitutie gebruikt incorrecte cijfers
Enkele weken geleden werd in de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend die het bezoeken van een prostituee die slachtoffer van mensenhandel is strafbaar stelt, mits dit willens en wetens gebeurde. Dat klinkt in eerste instantie mooi en nobel, maar toch is er veel mis met het huidige wetsvoorstel. Zo baseert het wetsvoorstel zich ten eerste op incorrecte cijfers over de omvang van het probleem, wordt de omvang van de doelgroep waar het om draait onder het tapijt geschoven, laat de wet teveel ruimte over voor een vrije interpretatie en zullen de resultaten minimaal zijn terwijl de bijwerkingen een enorm negatief effect hebben.

Het wetsvoorstel draait om klanten die weten, of 'hadden kunnen vermoeden' dat een prostituee die zij bezoeken slachtoffer van mensenhandel is. Het idee hierachter is dat het vreselijk moet zijn om gedwongen te worden tot prostitutie, maar dat het nog erger moet zijn als klanten er niets aan doen ondanks dat zij het zouden weten. En om aan te tonen hoe 'groot' dit probleem van mensenhandel is, haalt men in het voorstel een politierapport aan uit 2012. In de tekst van het wetsvoorstel staat:

"Bijvoorbeeld in de Criminaliteitsbeeldanalyse Seksuele Uitbuiting 2012 van de politie is er sprake van dat 55% van de prostituees slachtoffer van seksuele uitbuiting."

Echter als men dat rapport erbij pakt, zie je dat die 55% procent op vreemde en uiterst curieuze wijze is berekend. Zo heeft men om te beginnen het aantal gemelde 'mogelijke' slachtoffers van CoMensha uit gebruikt 2010 gebruikt, dezelfde cijfers die de Nationaal Rapporteur gebruikt voor haar rapportages. En aangezien dit gaat om 'mogelijke' slachtoffers, zijn dit dus geen daadwerkelijke slachtoffers, maar sekswerkers waarbij er een (gering) vermoeden is dat zij misschien wel slachtoffer zouden kunnen zijn. Het is dus lang niet zeker dat deze vermoedens ook allemaal kloppen.

In één van mijn vorige blogposts heb ik al een aantal voorbeelden eruit gepikt van hoe twijfelachtig sommige van deze 'vermoedens' zijn. Zo blijken toeristen die een paar dagen vrienden in Amsterdam komen bezoeken plots aangemeld te worden als slachtoffer, terwijl ze niet eens werkzaam zijn in de prostitutie, en worden prostituees die geen enkel teken van dwang of uitbuiting geven plots genoteerd als 'mogelijk' slachtoffer. Deze cijfers van CoMensha worden ieder jaar naar de Nationaal Rapporteur Mensenhandel gestuurd, die hier een rapport over schrijft.

Toch zijn het aantal 'mogelijk' gerapporteerde slachtoffers door CoMensha geen 55% van het totaal aantal prostituees. Immers waren er zo'n 797 'mogelijke' slachtoffers van mensenhandel gerapporteerd in 2010, maar zijn er naar schatting zo'n 20.000 prostituees. Dat komt dus lang niet in de buurt van de 55%, maar dit zou neerkomen op slechts 4%. En dit is waar het politierapport ineens op zeer twijfelachtige manier aan de haal gaat met cijfers en rekenmethodes, bijna alsof men erop uit is om een zo hoog mogelijk cijfer te krijgen.

Zo redeneert men in het politierapport, dat de politie tezamen met andere autoriteiten slechts 7,3% van verborgen misdaden zouden zien. Deze aanname leidt ertoe dat men de 797 vermoedens vermenigvuldigd met 7,3% om het totaal van 100% te berekenen, waardoor men op maar liefst 10.917 slachtoffers uit komt. Dat het hierbij gaat om alleen vermoedens, wordt door het politierapport compleet genegeerd, maar ook de rekenmethode op zich is uiterst twijfelachtig. Zelfs de Nationaal Rapporteur Mensenhandel schreef uitgebreid over deze twijfelachtige statistieken waar het politierapport mee kwam in één van haar rapportages (vanaf pagina 9).

Volgens de Nationaal Rapporteur zijn er diverse redenen waarom de cijfers niet betrouwbaar zijn, die zij puntsgewijs opnoemt in een uitgebreide uitleg. Maar om een voorbeeldje te geven van één van haar argumenten. Als men dezelfde rekenmethode zou toepassen op het jaar ervoor en daarna, zou het aantal mensenhandel slachtoffers in slechts 3 jaar tijd méér dan verdubbeld zijn, van 6.080 in 2009 naar maar liefst 13.080 in 2011, en dat is zelfs voor de Nationaal Rapporteur uiterst ongeloofwaardig. Daarnaast gaat men er bijv. ook compleet voorbij aan het feit dat als ergens meer aandacht voor is, zoals bijv. voor mensenhandel in de prostitutie, dat men dus ook meer ziet. Daarmee wil de Nationaal Rapporteur dus eigenlijk zeggen dat de aanname dat de politie en andere autoriteiten slechts 7,3% van alle gevallen zouden zien, veel te laag is ingeschat, omdat er meer aandacht voor is en er dus ook meer op gelet wordt, waardoor je dus ook veel meer zult registreren.

En dat roept de vraag op waarom men zulke overdreven cijfers moet gebruiken om hun wet kracht bij te zetten. Is er dan niet voldoende basis om deze wet op te baseren? Immers gaat het toch om een flink aantal slachtoffers per jaar, ook al zijn het er geen tienduizenden zoals het politierapport ons wil doen vermoeden.
En daar raakt men een gevoelig punt. Want ik heb gesproken met één van de initiatiefnemers van dit wetsvoorstel, waar ik ook mijn kritiek heb geuit op dit voorstel. En daar kwam naar voren dat deze wet in werkelijkheid slechts op een paar gevallen op jaar basis van toepassing is. Op dit moment ontkomen deze mensen omdat het niet strafbaar is, maar de politici willen niet dat deze enkelingen op jaarbasis de dans ontspringen. Hier is dus sprake van maatwerk, waarbij het niet draait om een grote groep klanten, maar een paar enkelingen waar men veel moeite in wilt steken om ze te pakken.

Maar is deze moeite het allemaal wel waard? Immers zullen de resultaten nihil zijn als het slechts om een paar gevallen op jaarbasis gaan. Toch wordt een hele grote groep klanten er zenuwachtig van, want zij weten simpelweg niet of de meiden die zij bezoeken slachtoffer zijn of niet. Dat valt namelijk niet zo makkelijk af te lezen, zoals sommige christenen en feministen ons willen doen geloven. Het is namelijk een verborgen misdaad, dezelfde reden waarom de politie en de autoriteiten tezamen slechts 7,3% van het totaal zouden zien, aldus het politierapport zelf.

En dit is waarom het wetsvoorstel niet alleen mensen strafbaar stelt waarvan bewezen kan worden dat ze het wisten, maar ook klanten die het 'hadden kunnen vermoeden'. Dit laat wel erg veel ruimte over voor interpretatie voor wat men bedoelt met 'had kunnen vermoeden'. Dit zou tot situaties kunnen leiden waarin mensen een klant ervan verdenken dat hij het wist dat hij een gedwongen prostituee bezocht, terwijl dit in realiteit helemaal niet waar is. Maar omdat in dit geval de vermoedens al genoeg zouden zijn om iemand te straffen, aangezien ze het 'hadden kunnen vermoeden', laat dit wel erg veel ruimte voor interpretatie over. Zelfs de Raad voor de Rechtspraak noemt de omschrijving te vaag omdat het te veel ruimte open laat.

Dus worden klanten bang dat ze straks onterecht worden weggezet als mensen die misbruik maakten van de situatie, terwijl dit helemaal niet het geval was. En in dit soort situaties helpt het niet als men al in de bak kan belanden alleen maar 'omdat men het had kunnen vermoeden'. Kortom, het hoeft dus niet eens bewezen te worden dat de klant het wist, als je de schijn tegen hebt, dan hang je.
Dat dit kan leiden tot schrijnende situaties hebben we al eerder kunnen zien, want er werd al op klanten gejaagd, wat uiteindelijk zelfs tot zelfmoorden heeft geleid, nog voordat zij ook maar de rechtbank van binnen hadden gezien. Blijkbaar zagen zij geen uitweg meer, een voorbeeld dat deze mensen al schuldig werden bevonden voordat de rechtszaak begonnen was. Dat terwijl in dit land iemand onschuldig is totdat schuld bewezen is.

Zo is er begin dit jaar jacht gemaakt op klanten van een minderjarig meisje die haar diensten aanbood in Valkenburg. Dat dit meisje dat wellicht op eigen initiatief deed, en helemaal niet gedwongen zou worden zoals haar eerste verklaring luidde, werd liever stil gehouden door het OM. Het was pas nadat de ouders erbij betrokken raakte dat het meisje plots verklaarde gedwongen en uitgebuit te zijn. Het OM zwakte dan ook later de aanklacht af van dwang door de 'loverboy', naar alleen het aanzetten tot minderjarige prostitutie. Dat was ook niet zo van belang voor het OM, aangezien je per definitie strafbaar bent als je gebruikt maakt van de diensten van een minderjarige prostituee (of je dat nu weet of niet), of een minderjarig meisje in de prostitutie laat werken (vrijwillig of niet).

Ook het feit dat zelfs hotelmedewerkers het minderjarige meisjes er erg volwassen uit vonden zien voor haar leeftijd (zij schatte haar op minstens 18 of 19 jaar), werd angstvallig stilgehouden. Het OM liet vooral merken geen medelijden te hebben met de klanten en jacht op hun te maken, bijna als voorloper op dit wetsvoorstel. 'Menig huwelijkspartner zal verrast worden door politie aan de deur', aldus een woordvoerder van het OM. Het OM maakte er geen geheim van dat ze erop uit waren om de klanten te pakken, of ze nu wisten dat het meisje minderjarig was of niet, en dat ze dit ook niet verborgen zouden houden voor hun familie en vrienden.

Dit leidde er uiteindelijk toe dat twee mannen zelfmoord pleegden. De motieven voor de zelfmoord zullen wellicht nooit boven water komen, maar duidelijk is wel dat dit het gevolg is van de agressieve wijze waarop het OM jacht maakte op klanten. Bij mij kwam zelfs het idee naar voren dat men deze zaak aangreep om als voorbeeld te dienen voor dit wetsvoorstel. Nadat er twee zelfmoorden gepleegd waren, werd het ineens stukken stiller aan de kant van het OM. Maar dit geeft toont toch wel de uiterst agressieve en onwenselijke manier aan hoe het OM met verdachten om gaat.

Ik heb er dan ook geen enkel vertrouwen in dat dit OM op een betrouwbare en integere manier zal omspringen met mogelijke verdachten van dit wetsvoorstel, en ik begrijp dan ook heel goed de angst die veel klanten hebben als deze wet er doorheen komt. Families kapot maken, en zelfs zelfmoorden tot gevolg hebben kan toch niet de bedoeling zijn van een wet die zich richt op slechts enkele uitzonderingen op jaar basis? Toch is het volgens de initiatiefnemers een goede manier om klanten juist aan te moedigen om misstanden te melden. Want wie wordt er nou niet enthousiast om misstanden te melden als dit voor je privé situatie grote gevolgen kan hebben, en zelfs tot zelfmoord kan leiden?

Ik ben voor de aanpak om klanten aan te pakken die willens en wetens misbruik maken van een gedwongen prostituee. Echter wordt niet iedere slachtoffer gedwongen, en doet niet ieder slachtoffer haar werk onvrijwillig. Daar wordt compleet aan voorbij gegaan met deze wet. Bovendien leunt deze wet op cijfers die van geen kanten klopt, laat het voorstel té veel ruimte over voor interpretatie, zal het weinig resultaat opleveren omdat het slechts om een kleine groep zou gaan en heeft de wet mogelijk zeer nadelige bijverschijnselen van families die kapot gemaakt worden en mogelijk zelfs zelfmoorden tot gevolg.

Deze wet lijkt dan ook haast meer op een ontmoedigingsbeleid van politici naar klanten om vooral geen prostituees te gaan bezoeken, om de kans te ontlopen dat ze wellicht wordt aangemerkt door het OM als verdachte, in plaats van dat het zich richt op de aanpak van mensenhandel. Immers gaat het slechts om een paar gevallen per jaar, en wordt er geen enkel geval van mensenhandel hiermee voorkomen. Immers moet er al sprake zijn van mensenhandel voordat deze wet effect heeft, en is het qua bewijslast twijfelachtig of dit veel resultaat zal opleveren. De nadelige neveneffecten zijn echter groot, vooral op die van de klant zelf, alsmede de seksindustrie op zich, wat volgens de initiatiefnemers niet het doel was.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer